Onderhoud kapitaalgoederen

We sturen op integraliteit en een brede participatie-aanpak, maar hebben geconstateerd dat dit een lastig proces is. Met name het vinden van een manier om met de bewoners van Ede een participatietraject te doorlopen, vooral met alle coronamaatregelen, is tijdrovend. Diverse integrale projecten lopen om die reden vertraging op.

Gebiedsgerichte projecten

• Verlengde Maanderweg/Hakselseweg te Ede

Bij de uitvoering van de werkzaamheden rond dit project en de Kolkakkerbuurt is besloten om die laatste voorrang te geven waardoor de VM/HW getemporiseerd is.

• Planvorming Zeeheldenbuurt en planvorming Bloemenbuurt te Ede

Beide projecten worden breed ingestoken met aandacht voor integraliteit, Edese Participatie Aanpak, klimaatadaptatie, energietransitie, duurzaamheid en circulariteit. Dit zorgvuldige planproces vergt een ruimere voorbereidingstijd.

• Vogelbuurt

Omdat andere projecten veel tijd kostten (voorbereiding, afstemming met bewoners -participatie-, gebiedsgerichte aanpak) wordt dit project later opgepakt.

Overige projecten
Riolering
In 2020 zijn diverse afkoppel-, vervanging- en renovatiewerkzaamheden uitgevoerd. In totaal is van de € 7,3 miljoen investeringsruimte € 7,2 miljoen uitgegeven. Het verschil van € 0,1 miljoen is als volgt te verklaren:
-   Getemporiseerde projecten (€ 2,1 miljoen)
Vertraging in planvoorbereiding door corona en participatietrajecten en vertraging in uitvoering door aangetroffen verontreinigingen. Het betreft de volgende projecten:

• Vossenakkerweg.
• Nieuwe Maanderbuurtweg.
• Transportriool te Ede.
• Vincent van Goghstraat.
• Reehorsterweg.
• Pakhuisweg.
• Buurtscheuterlaan.
• Van Irhovenlaan.
• Kastanjelaan/Dorpsstraat Lunteren.
• Boslaan Lunteren.
• Molenparkweg Lunteren.
• Bennekom Oost DG4.

-   Ingevoegde werken (€ 1,3 miljoen)
Door voorziene temporisering van diverse projecten zijn onderstaande werken ingevoegd om de (budgettaire) opgave voor 2020 alsnog te realiseren.

• Kerkweg kans Soma-terrein.
• Reliningswerkzaamheden.

-   Meerkosten uitgevoerde projecten (€ 0,7 miljoen)
Met name door uitbreiding van scope en het naar voren halen van in 2021 geplande werkzaamheden  is er in 2020 sprake van meerkosten op de gerealiseerde projecten.

• Planvoorbereiding Blokkenweg.
• Kolkakkerbuurt.
• Oranjebuurt.
• Pothovenlaan Otterlo.
• Renovatie putten Hoofdweg Ederveen.
• Renovatie riolering buitengebied.
• Renovatie van stedelijke rioolgemalen.
• Aanpassing rioolgemaal BT De Klomp.

In 2020 is weer een deel van de vrijvervalriolering gereinigd en geïnspecteerd. Er is een nieuw contract voor het beheer en onderhoud van de mechanische riolering aanbesteed. Als onderdeel van dat contract worden in het eerste jaar alle pompen geïnspecteerd en gekeurd. Horizontale drainage is gereinigd. Er is een aanbesteding geweest voor de aanleg van alternatieve telemetrie op de pompen en gemalen. Van dit contract is een pilot ‘Proof of Concept’ uitgevoerd. De resultaten van de pilot zijn zeer positief en de aannemer zal gefaseerd in 5 jaar alle pompen en gemalen voorzien van alternatieve telemetrie volgens contract.

Oppervlaktewater
Dit betreft onderhoud aan duikers en beschoeiingen in het buitengebied en onderhoud aan kleine waterpartijen binnen de bebouwde kom. Op basis van meldingen en inspectie heeft in het buitengebied herstelonderhoud plaatsgevonden. In 2020 zijn minder reparaties uitgevoerd dan geraamd. Het onderhoud aan kleine waterpartijen, fonteinen en andere elementen heeft binnen de begroting plaatsgevonden.

Wegen
Voor het vervangen van wegen was in 2020 een totaalkrediet beschikbaar van € 2,7 miljoen.
Hiervan is € 0,9 miljoen besteed, onder andere aan:

• Kuiperplein.
• Valkseweg Oost Lunteren.
• Groeneweg Otterlo eo.
• AG Wijersweg Wekerom.
• Laarweg Harskamp.

Door vertraging in de voorbereiding door corona en langere participatietrajecten en door wijzigingen in de scope zijn een aantal projecten doorgeschoven (€ 1,8 miljoen). Dit betreft:

• Vogelbuurt.
• Bloemenbuurt.
• Vossenakker.
• Vincent van Goghlaan.

De uitgangspunten voor het onderhoud aan onze wegen is conform het strategisch plan wegen (2017). Er is gewerkt aan een beheerplan wegen, dit plan is opgesteld in 2020 en wordt in de eerste helft van 2021 aan het college aangeboden. De planning voor het wegenonderhoud wordt met het uitvoeringsprogramma (UVP) vormgegeven.

Integraal plannen en de gebiedsgerichte aanpak van (onderhouds-)projecten vragen een langere voorbereidingstijd door het in elkaar schuiven van planningen, afstemming en intensievere burgerparticipatie. Tijdens die langere voorbereidingstijd loopt de kwaliteit van de openbare ruimte verder terug. Dat betekent dat er in de tussentijd (voor de daadwerkelijke aanpak) meer onderhoud gepleegd moet worden om de veiligheid te garanderen. Op het moment van uitvoeren van het project is de te nemen onderhoudsmaatregel zwaarder en dus duurder.

In 2020 is groot onderhoud gepleegd aan onder andere de:

• Klinkerbergerweg en de afronding van de Eikenlaan.
• Galvanistraat - Frankeneng onderhoud gekoppeld aan de realisatie snelfietsroute richting Veenendaal.
• Hoofdweg en Bruinehorst te Ederveen.
• Molenstraat-Molenweg te Harskamp.
• Diverse locaties buitengebied bermbeton aangebracht ten behoeve van verhogen verkeersveiligheid.

Een aantal groot onderhoud projecten zijn doorgeschoven naar komende jaren. Belangrijkste redenen zijn scopewijzigingen en een langere voorbereidingstijd door integrale afstemming en burgerparticipatie, die onder andere door de corona-maatregelen extra vertraagd werden.

• Telefoonweg.
• Reehorsterweg, Diedenweg en Sportlaan.
• In combinatie met de gebiedsontwikkeling wordt groot onderhoud uitgevoerd aan de Verlengde Amsterdamseweg. Deel van het project is reeds uitgevoerd (Bunschoterweg).
• Ter afronding van het afkoppelproject Bennekom fase IV wordt groot onderhoud gepleegd aan de Zassenkamp - Hullerbergerlaan/-weg.
• Groot onderhoud aan de Grootveld en Veldbeeklaan.
• Vervanging deel Vossenakker in combinatie met bomenvervanging, zoals gepland in het Bomenbeleidsplan.

Het voordeel dat hierdoor ontstaat is verrekend met de Reserve Groot onderhoud openbare ruimte, zodat de budgetten beschikbaar blijven voor deze projecten.

Openbare verlichting
Voor de vervanging van de openbare verlichting was in 2020 een totaalkrediet van € 0,8 miljoen beschikbaar. Hiervan is € 0,4 miljoen uitgegeven aan het afronden van het vervangingsplan van 2019 en de vroegtijdige vervangingen van Led-verlichting in het buitengebied.
Een bedrag van € 0,4 miljoen is beschikbaar voor de vervanging van slechte armaturen in Kernhem A. Door de langere levertijd van deze speciale armaturen vindt de vervanging pas begin 2021 plaats.

Ten aanzien van het onderhoudsbudget zijn met de nieuwe aanbesteding in 2020 de onderhoudskosten sterk verhoogd wat geleid heeft tot een nadeel op het onderhoudsbudget. Binnen het beschikbaar budget kan minder onderhoud uitgevoerd worden. Hierdoor zal op termijn het aantal storingen toenemen. In het nog vast te stellen beleidsplan Openbare Verlichting wordt dit meegenomen.

Technische installaties
Voor de verouderde verkeersregelinstallaties is een vervangingsplan opgesteld en budget beschikbaar gesteld. In 2019 heeft een aanbesteding plaatsgevonden en zijn de werkzaamheden aanbesteed en ingepland. In 2020 zijn de geplande investeringen van 2020 voorbereid en zijn de geplande vervangingen van 2019 afgerond. Van het beschikbaar vervangingsbudget (€ 1,6 miljoen) is € 0,8 miljoen besteed. Het resterend bedrag van € 0,8 miljoen zal in 2021 ingezet worden voor de vervanging van de VRI Dreeslaan-Willy Brandtlaan en de Proosdijerveldweg-Molenstraat.

In 2020 zijn de volgende verkeersregelinstallaties vervangen:

• Arnhemseweg-Klinkenbergerweg.
• Aanpassing van de aansluiting Parklaan met de Klinkenbergerweg.
• Aanpassingen Slotlaan-Kastelenlaan.
• Automaat en bekabeling van Klinkenbergerweg-Ericalaan/Eikenlaan.

Op basis van leeftijd heeft groot onderhoud plaatsgevonden aan enkele parkeerautomaten.
In samenspraak met levendig Centrum is een nieuw systeem voor de centrumafsluiting in Ede en Lunteren gekozen dat in 2021 uitgevoerd zal gaan worden.

Civiele kunstwerken (bruggen en tunnels)
Het beheer en onderhoud heeft conform het onderhoudsplan jaarschijf 2020 plaatsgevonden. Hiervoor is onder andere een vlonder vervangen bij de Kraatsvijver en is groot onderhoud uitgevoerd aan het geluidscherm Dr. Willem Dreeslaan.

Groen en bomen
De uitgangspunten voor het onderhoud aan groen en bomen wordt uitgevoerd volgens Groenbeleid (2020) en Bomenbeleidsplan (2013). Op dit moment wordt gewerkt aan het opstellen van het bomenbeheerplan, dit plan zal naar verwachting in 2021 worden afgerond. Voor 2021 en 2022 staat op de planning om voor de overige groenonderdelen beheerplannen op te stellen. De planning van de grootschalige onderhoudswerkzaamheden zoals het vervangen van bomen en plantvakken wordt met het uitvoeringsprogramma (UVP) vormgegeven.

Uitvoering bomenbeleid
Voor de uitvoering van de projecten uit het Bomenbeleidsplan was in 2020 € 270.000 beschikbaar. Van dit budget is € 70.000 besteed aan projecten zoals de Eikenlaan Ede, Valkseweg Oost in Lunteren, Groeneweg/ Pothovenlaan in Otterlo. Het overige deel van het beschikbare budget € 200.000 schuift door naar 2021. Een deel van de projecten is al wel uitgevoerd, maar nog niet financieel afgerekend. Daarnaast zijn er een aantal projecten getemporiseerd zoals de Vossenakker in Ede. Deze projecten worden in 2021 uitgevoerd. Het bomenproject Hof van Putten in Bennekom wordt verder in de tijd doorgeschoven in verband met urgentere boomvervangingen.

Boomziektes en - plagen
Om inzicht te krijgen in de boomziektes en -plagen die voor de gemeente Ede relevant zijn wordt er gewerkt aan een ziekte- en plagenplan. Dit plan is naar verwachting in het tweede kwartaal 2021 gereed. Het plan dient samen met het bomenbeheerplan de komende jaren als stuurmiddel op het onderwerp boomziektes en -plagen. Vanaf 2019 is vooruitlopend op het boomziektes en -plagenplan een start gemaakt met het vervangen van zieke bomen.
Voor boomziektes en -plagen was in 2020 € 560.000 beschikbaar. Van dit budget is € 310.000 uitgegeven aan het vervangen van zieke bomen en voorbereidingskosten waaronder de iepen in de Commandeursweg in Bennekom. Voor het resterende budget van € 250.000 zijn al wel projecten opgestart, maar uitvoering vindt plaats in 2021.

Bomen
De voortgang van de onderhoudswerkzaamheden aan het bomenbestand wordt uitgevoerd conform de
3-jarige snoeicyclus. Daarnaast is er afgelopen plantseizoen € 60.000 geïnvesteerd aan het vervangen van individuele bomen door de hele gemeente. Door stormschade en prijsontwikkelingen is het onderhoudsbudget overschreden. Daartegenover zijn de kosten voor bestrijding van de Eikenprocessierups (EPR) en de Japanse duizendknoop (JDK) lager dan geraamd. Door de projectaanpak Team Rups en gunstige weersomstandigheden is de overlast van de EPR minder groot geweest dan verwacht. De bestrijding van de JDK in 2019 was effectief waardoor er in 2020 minder areaal JDK bestreden hoefde te worden.

Cultuurlijk groen
Het beheer aan cultuurlijk groen wordt uitgevoerd volgens het afgesproken kwaliteitsniveau. Actueel onderwerp binnen cultuurlijk groen is hoe om te gaan met de klimaatsveranderingen. We zien dat de effecten van de oplopende temperaturen zoals bijvoorbeeld hittestress invloed heeft op de beplanting in de vorm van hoge uitval van warmte- en droogtegevoelige beplantingssoorten. In nieuwe planvorming wordt rekening gehouden met de klimaatbestendige assortimentskeuze van de beplanting. Er is een bedrag van € 50.000 geïnvesteerd in het revitaliseren van plantsoenen van onder andere: Bosvijverlaan en deel Rembrandlaan.

Bos en natuur
We hebben in toenemende mate last van de droogte die onder andere leidt tot sterfte van fijnsparren. Deze worden vervangen door bomen die meer droogtebestendig zijn. Dit brengt extra kosten met zich mee.

Speelvoorzieningen
Voor de vervanging van speelvoorzieningen was in 2020 een krediet van € 65.000 beschikbaar. Dit budget is besteed aan het vervangen van enkele speelondergronden en toestellen. Daarnaast is er budget beschikbaar gesteld aan Ede Doet als bijdrage aan speelvoorzieningen op schoolpleinen en bewonersinitiatieven voor spelen in de openbare ruimte. Vanuit onderhoud zijn In 2020 de werkzaamheden en inspecties aan speeltoestellen uitgevoerd waarbij ook de valondergronden zijn gereinigd. Op vijf betonnen speelvelden is nieuwe belijning aangebracht.

Regie op de ondergrond
In 2020 is gestart met de uitvoering van het project ‘Regie op de Ondergrond’. Er is begonnen met het opstellen van diverse producten. Tijdens het project bleek dat er trajecten binnen de gemeente lopen waar nadere afstemming voor nodig is zodat geborgd is dat er geen dubbel werk wordt gedaan. Dit gecombineerd met de vertraging door corona betekent dat de afronding van het project in het eerste half jaar van 2021 gepland staat.

Circulaire economie
In 2020 is met expertise uit het bedrijfsleven en uitvoering van een aantal pilots in beeld gebracht hoe in de openbare ruimte circulariteit beter vorm kan worden geven. Hergebruik van materialen en grondstoffen en het voorkomen van afvalstromen zijn nu bij ontwerp, opdrachtverlening, inkoop, uitvoering en het onderhoud structureel beter verankerd in de manier van werken.
Daarnaast is ingezet op de CO2 prestatieladder en hebben we niveau 3 behaald. Dat wil zeggen dat we aan de slag gaan met de uitstoot van de eigen organisatie (en alle projecten).

Gemeentelijk wagenpark
De daadwerkelijke vervanging van bedrijfsvoertuigen wordt gedurende het jaar bepaald, op basis van de conditie van het voertuig en het verloop van de onderhoudskosten. Zo hebben we besloten om de geplande vervangingen van enkele voertuigen een jaar uit te stellen, omdat de conditie van deze voertuigen nog goed is. In het corona-jaar 2020 hebben we ook kritisch gekeken of we een nieuw voertuig wel echt nodig hebben. Zo is er in 2020 bewust geen nieuwe elektrische flexauto gekocht, omdat de andere flexvoertuigen het afgelopen jaar bijna niet gebruikt werden. Deze aankoop met een budget van € 43.000 is uitgesteld. We hebben in 2020 vier voertuigen vervangen voor in totaal € 110.000.
Op dit moment hebben we een verkleining van het wagenpark van 55 voertuigen in 2016 naar 38 voertuigen in 2020 gerealiseerd.

Begraafplaatsen
In 2020 is geïnvesteerd in de begraafplaats in Otterlo door het aanleggen van extra parkeerplaatsen. Het hek met poort langs de Pothovenlaan is vervangen en langs het hek is nieuwe beplanting aangelegd. Op de begraafplaats in Ede is het zanddepot opgeknapt, zijn bomen vervangen en nieuwe beplantingen aangelegd. In Bennekom is een strook beplanting vervangen. Voor begraven wordt in 2021 Visie Begraven opgesteld. De uitvoering van de masterplannen begraafplaatsen zijn hierdoor tijdelijk getemporiseerd.

Gemeentelijk vastgoed
Voorgaande jaren is er een subsidie uitgereikt voor het onderhoud van de buitensportlocaties. Per 2020 zou dit onderhoud in regie worden uitgevoerd. Het bleek niet haalbaar om dit tijdig te concretiseren waardoor ook voor 2020 een subsidie is uitgereikt. Dit zorgt voor een verschil van € 486.000 op onderhoud.
Daarnaast is een deel van het geplande groot onderhoud niet uitgevoerd. Dit zorgt voor een lagere onttrekking uit de voorziening. Met name de revisie van liften in onder andere het Raadhuis en Cultura zijn fors vertraagd in verband met leveringsproblemen bij de leverancier (gerelateerd aan Corona). De uitvoering is nu gepland in 2021.

Toelichting op de reserves en voorzieningen
Voorziening vervangingsinvesteringen riolering
In deze voorziening zijn middelen gereserveerd voor de vervanging van riolering. Tevens worden de jaarlijkse voor- en nadelen op het product riolering via deze voorziening verrekend. Hierdoor worden grote schommelingen in het tarief rioolheffing voorkomen en wordt gewaarborgd dat elke geïnde euro rioolheffing aan riooltaken wordt besteed.

Reserve groot onderhoud openbare ruimte
Deze reserve wordt gebruikt voor het uitvoeren van het groot onderhoud in de openbare ruimte. Voor dit onderhoud zijn structurele budgetten in de exploitatie opgenomen. Als de verwachting is dat er in enig jaar meer of minder wordt uitgegeven, wordt het verschil verrekend met deze reserve.

Reserve begraven
De reserve begraven wordt gebruikt om de jaarlijkse voor- en nadelen op het product begraven te verrekenen (egalisatie). De onderhoudskosten die voortkomen uit het exploitatieplan Begraven worden op deze manier gedekt uit de reserve.

Voorziening onderhoud gemeentelijke vastgoedportefeuille
In deze voorziening zijn middelen gereserveerd voor het groot onderhoud aan de gemeentelijke vastgoedportefeuille.