Doel
Het doel van het project is het realiseren van een nieuw station en het aanpassen van aansluitende (spoor)infrastructuur om de volgende doelen te verwezenlijken:
- De barrièrewerking die ontstaat door de fysieke spoorinfrastructuur ter plaatse van het station Ede-Wageningen, de SOMA- en ENKA-terrein, en die indirect ontstaat door de geluidsschermen, te verminderen.
- De voorzieningen voor de verschillende vervoersmodaliteiten, de toegankelijkheid daarvan en de kwaliteit van de overstap tussen de verschillende modaliteiten te verbeteren.
- Het station plus de directe omgeving als visitekaartje voor Ede op te waarderen en het daarmee creëren van een aantrekkelijke vestigingsplaats voor wonen en bedrijvigheid.
- Een station te realiseren dat een logisch en duidelijk centrum is in het stedenbouwkundige en infrastructurele plan voor de wijdere omgeving van Ede-Oost, waardoor de genoemde kwadranten rondom het station beter met elkaar worden verbonden.
- Het project te realiseren binnen de vastgelegde Kaders: doelstellingen, subsidiecondities, scope, budget, planning en samenwerking.
Stand van zaken
Voor het project Spoorzone Ede is een gemeenschappelijke projectorganisatie ingericht met medewerkers van de gemeente Ede, NS en ProRail. Deze organisatie werkt volgens afspraken over samenwerking die in de subsidies en overeenkomsten zijn vastgelegd. In 2012 heeft de gemeenteraad de Keuzenota Spoorzone vastgesteld. Door de inpassing van het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) in het project, is vertraging ontstaan in de planning.
Afgeronde delen
Het inpassen van PHS in het project leidde er ook toe dat andere onderdelen afzonderlijk en/of vooruitlopend zijn opgepakt. Het gaat dan om:
- In 2015 is een tijdelijke P&R voorziening op de Mauritskazerne gerealiseerd en is de halteplaats van de Valleilijn verplaatst van de zuid- naar de noordzijde van het station.
- De samenwerkingsovereenkomst Spoorzone Ede is medio 2015 door de gemeente, ProRail en NS ondertekend en aansluitend vastgesteld in het Bestuurlijk Overleg Spoorzone Ede .
- In mei 2016 is de ontwerpnota voor de OV-knoop (inclusief oost en PHS) vastgesteld door de drie samenwerkende partijen.
- De Westelijke Spoorzone, is, met de oplevering van twee tunnels en openbare ruimte, in 2016 afgerond.
OV-Knoop en Oostelijke Spoorzone
De realisatie van de OV-knoop is verdeeld over verschillende contracten. Na het voortijdig afbreken van de eerste aanbestedingsprocedure voor het spoorse contract (Contract 1) heeft het Bestuurlijk Overleg Spoorzone Ede besloten tot een nieuwe aanbestedingsprocedure. In het besluit heeft het aangegeven de significante financiële effecten, voortvloeiende uit de vertraging als gevolg van het afbreken, zo veel mogelijk te willen beperken. Het projectmanagementteam is aan de slag en op zoek gegaan naar een aanpak om de kans op een geslaagde aanbesteding te optimaliseren en naar (besparing)mogelijkheden om de gevolgschade zoveel mogelijk te beperken. Dat heeft geleid tot een aantal aanpassingen in het ontwerp en een andere aanbestedingsaanpak.
Het spoorse contract - Contract 1 (inclusief 2)
In 2019 werd ook duidelijk dat de PHS-dienstregeling, waar het infra-ontwerp van het station op gebaseerd was, niet uit te voeren was op de beoogde spoorinfrastructuur. Het vigerend ontwerp voor de OV-knoop Ede sloot niet goed aan bij de twee resterende mogelijke dienstregelings-alternatieven. De opdrachtgever voor het PHS heeft verzocht ook hier alternatieven te onderzoeken, waarbij eveneens zoveel mogelijk gezocht is naar kostenreductie. Dankzij intensieve samenwerking tussen betrokken partijen is het gelukt om in april 2019 een alternatief te ontwikkelen dat begin 2020 goedgekeurd was (het Functioneel Integraal Systeemontwerp/Railverkeertechnisch Ontwerp). Hiermee is ook een keuze gemaakt voor één van eerder genoemde dienstregelingsmodellen, i.c. alternatief “6/4” zonder sprinter Utrecht – Ede v.v.
2020 heeft vooral in het teken gestaan met de hernieuwde aanbesteding (overleg- en onderhandelingsfase) van spoorse contract. De werkzaamheden verliepen in hoofdlijnen zoals gepland. De onderhandelingsfase is eind december afgerond met het uitbrengen door de gegadigden van de Best And Final Offer. Naar verwachting wordt in het eerste kwartaal 2021 het contract gegund. Daarna gaat de opdrachtnemer aan de slag met de inhoudelijke voorbereidingen en aansluitend de uitvoering, w.o. het per eind 2021 het verwijderen van de spoorwegovergang Kerkweg en het afsluiten voor auto’s van de spoorwegovergang Sysselt.
Voorbereidende werkzaamheden - Contract 5
Na de voortijdig beëindigen van de aanbesteding van het spoorse contract (Contract 1) is in juni 2019 besloten tot het naar voren halen van de voorbereidende werkzaamheden van dat contract, w.o. kabels en leidingen en het ontgronden Frisopark en Badweg en deze ook uit de scope van Contract 1 te halen. Hiermee wordt het risicoprofiel van Contract 1 verlaagd en wordt zichtbare voortgang geboekt. Tegelijk werd het dan ook mogelijk om beter in te spelen op de actualiteit van de (vele) raakvlakken. Naar verwachting zijn alle werkzaamheden voor Contract 5 afgerond per april 2021.
Busplein + P&R-garage en openbare ruimte - Contracten 3 en 4
De afronding van het ontwerp en de start voorbereiding van de aanbesteding is uitgesteld vanwege de prioriteit bij Contract 1 en Contract 5. Afronding ontwerpen (inclusief restpunten) is nu voorzien in maart 2021, aansluitend wordt gestart met het proces aanbesteding. De uiteindelijke afronding van beide onderdelen loopt geen vertraging op.
Financiën
2019 | Begroot | Werkelijk | Verschil | Toelichting |
|---|---|---|---|---|
Kosten | 9.405 | 6.407 | 2.998 | 5 miljoen betreft een dekkingsuitruil in verband met WFC. Per saldo budgetneutraal. Daarnaast is er dit jaar minder uitgegeven dan verwacht, omdat een deel van de gemaakte kosten via het budget bij Prorail gelopen zijn. |
Opbrengsten | 4.815 | 1.662 | 3.153 | Door de lagere bestedingen is in 2020 ook minder dekking noodzakelijk geweest vanuit de subsidievoorschotten. |
nominale bedragen x € 1 miljoen | |||
Investering | € | Dekking | € |
Reeds gerealiseerd (boekwaarde) | 42,1 | Ministerie I&W | 42,1 |
Nog te maken kosten | 84,3 | Provincie Gelderland (inclusief GSO-4 gelden) | 35,2 |
Gemeente Ede (reserve) | 40,5 | ||
Overige bijdragen | 5,0 | ||
Storting vanuit Parklaan | 3,6 | ||
Totaal | 126,4 | 126,4 | |
Resultaat (reeel) | 0 | ||
Projectbudget en dekking
Het projectbudget Spoorzone Ede (Westelijke Spoorzone en OV-knoop) wordt gedekt door bijdragen van het ministerie Infrastructuur en Waterstaat, provincie Gelderland en de gemeente Ede. Het Bestuurlijk Overleg Spoorzone Ede heeft in november 2020 het projectbudget OV-knoop verhoogd en vastgesteld.
In het bestuurlijk overleg van januari 2020 zijn afspraken gemaakt over het deel van het projectbudget waarvan de dekking nog niet is vastgesteld. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat staat tot circa 40% (PHS-deel) garant voor de eventuele kosten van marktwerking. In Q1 2021 wordt hiervoor door ProRail een aanvullende beschikkingsaanvraag ingediend. De gemeenteraad heeft besloten dat het noodzakelijk bedrag wordt gereserveerd in de Perspectiefnota 2022- 2025. De provincie Gelderland heeft eerder de intentie uitgesproken dat het, als bijdrage in het door de gemeente Ede te financieren deel, betrekt bij de provinciale Mid Term Review in 2021.
Risico's
Het risicodossier wordt periodiek geactualiseerd. Om sturing te krijgen op de risico’s zijn afspraken gemaakt hoe om te gaan met een nieuw risico, de waardering en benoemen en actualiseren van de beheersmaatregelen. De beheersmaatregelen zijn gedefinieerd en worden uitgevoerd. Het effect hiervan wordt frequent besproken. Binnen het projectbudget is ook een bedrag gereserveerd voor de risico’s in het risicodossier.